Memur Statüsünde Kısıntı Yapan Durumlar Nelerdir?

Bazı durumların ortaya çıkması ile memur görevinden ayrılır. Bununla beraber memurluk sıfatı ortadan kalkmaz fakat bazı yetki ve menfaatleri kısıtlanır. Memur statüsünde bu şekilde kısıntı yapan durumlar, kadro açığı ve görevden uzaklaştırmadır.

Kadro Açığı

657 sayılı Kanun’un 91. maddesinde düzenlenmiş bulunan kadro açığı ile kadrosu kaldırılmakla görevinden ayrılan fakat memurluk statüsünden henüz çıkmamış bulunan memurun durumu ifade olunmaktadır. Kadro açığı, boş olmayan bir kadronun kaldırılması üzerine ortaya çıkar. 657 sayılı Kanun’un 91. maddesine göre ise, kadrosu kaldırılan bir memurun başta emeklilikle ilgisi olmak üzere öteki yasal hakları ve yükümlülükleri sürmektedir. Bir başka anlatımla, kadro açığına alınmış bulunan memur, görev yapmadan maaş ve öteki haklarını almaya devam eder ve memurluk statüsünden doğan yükümlülüklere tabi olur. Kadrosu kaldırılan bir memurun kendi kurumunda veya başka kurumlarda eski sınıfındaki derecesine eşit bir göreve atanması zorunludur. Böyle bir göreve atandığı halde göreve başlamayan bir memur, memurluktan çekilmiş sayılır. Kadrolarının kaldırılması nedeniyle açıkta kalan memurlar varken, bunların sınıf ve derecelerine boşalacak kadrolara başkaları atanamaz.

Görevden Uzaklaştırma

Görevden uzaklaştırma, hizmet gerekleri bakımından görevi başında kalması sakıncalı olan bir devlet memuru hakkında uygulanan geçici bir tedbirdir. Görevden uzaklaştırma, hem hakkında ceza kovuşturması ve hem de disiplin soruşturması açılan memurlar uygulanır. Hatta hem disiplin soruşturması henüz açılmamış olmakla beraber, ileride açılacak ise görevden uzaklaştırma tedbiri gene uygulanabilir. Soruşturmanın her aşamasında uygulanan görevden uzaklaştırmanın, soruşturmanın selametle yürütülmesini sağlamak ve kamu hizmetinin soruşturma nedeni ile aksatmasını önleme olmak üzere iki amacı vardır.

Yetkili Makamlar

Görevden uzaklaştırmaya yetkili makamlar. 657 sayılı Kanun’un 138. maddesinde şöyle sayılmıştır:
– Atamaya yetkili amirler,
– Bakanlık ve genel müdürlük müfettişleri,
– İllerde valiler,
– İlçelerde kaymakamlar.

Görevden Uzaklaştırmanın Sonuçları

Görevden uzaklaştırmanın doğurduğu belli başlı sonuçlar şunlardır:

– Görevden uzaklaştırma henüz soruşturma açılmadan uygulanmış ise, görevden uzaklaştırılan memur hakkında 10 iş günü içinde soruşturmaya başlanması zorunludur. Aksi halde amirin hukuki ve cezai sorumluluğu vardır.

– Görevden uzaklaştırılan memurun görevle ilişkisi kesilir. Bununla beraber, görevden uzaklaştırılan memurun memurluk statüsü sona ermez. Görevden uzaklaştırıldığı süre zarfında her türlü hak ve yükümlülüğü devam eder. Ancak görevden uzaklaştırılan ya da görevi ile ilgili olsun ya da olmasın herhangi bir nedenle tutuklanan veya gözaltına alınan bir memura aylığının 2/3’i ödenir.

– Görevden uzaklaştırma tedbiri, bir disiplin soruşturması nedeni ile alınmış ise, en çok 3 ay sürer. Memur, hakkında bu süre sonunda bir karar verilmediği takdirde görevine başlatılır.

– Görevden uzaklaştırma tedbiri bir ceza kovuşturması nedeniyle alınmış ise, her iki ayda bir gözden geçirilir ve varılan sonuç ilgiliye yazılı olarak bildirilir.

Görevden Uzaklaştırma Tedbirinin Kaldırılması

– Memur hakkında memurluktan çıkarma cezasından başka bir disiplin cezası verilmiş ise,
– Memurun yargılanmasının men’ine veya beraatine karar verilmiş ise,
– Memur hakkındaki kovuşturma hükümden evvel genel af ile kalkmış ise,
– Memur, memurluğa engel olmayan bir ceza ile cezalandırılmış ve ceza ertelenmiş ise, bu yöndeki bu kararların kesinleşmesi üzerine görevden uzaklaştırma tedbiri kaldırılarak memur görevine geri döner. Tedbirin uygulandığı sürece yapılan 1/3 oranındaki kesintiler de memura geri ödenir. Ayrıca memurun hem kademe ilerlemesi ve hem de derece yükselmesi yapılır.