Hamse Nedir?
Divan Edebiyatı’nda şairlerin değişik konularda kaleme aldıkları beş ayrı eserinin bir araya gelmesiyle meydana gelen büyük hacimli eserlere verilen genel addır.
Bu türün Divan Edebiyatı’nda önemli bir yeri vardır. Çünkü Divan Edebiyatı şairlerine göre hamse sahibi olmak çok önemliydi. Daha değişik bir ifade ile hamse Divan Edebiyatı şairleri tarafından mesnevi şeklinde yazılan ve beş kitaptan meydana gelen bir takım demektir. Böyle bir esere sahip olan şairlere hamseci şairler denir ve bu sanatçılar saygı ile anılırlardı.
Hamse yazarı şairler hamse şairi ya da hamsenüvis diye bilinir. Türk edebiyatında 16. yüzyılda gelişmeye başladı. İlk hamseyi Çağatay şairi Ali Şir Nevai yazdı. Divan edebiyatının ilk hamsesini yazan şair de Hamdullah Hamdi’dir.
Aynı şair tarafından kaleme alınmış beş mesneviye hamse denir. Hamse geleneğini başlatan sanatçı Genceli Nizami’dir. Nizami; mesnevide İran edebiyatının en büyük şairidir.
Nizami’nin hamsesini oluşturan beş mesnevi:
- Mahzenü’l-Esrâr
- Leylî vü Mecnûn
- Hüsrev ü Şirin
- Heft-peyker
- İskender-nâme
Hamse şairleri
• Ali Şir Nevai (İlk hamseyi yazan şair)
• Genceli Nizami (Divan edebiyatının ilk hamsesini yazan şair)
• Hamdullah Hamdi
• Lamii
• Taşlıcalı Yahya
• Behişti
• Nev’izade Atai
• Nergisi (hamseye düz yazıyı ilk sokan yazar)